(نگاه مختصری به تاریخ شمالی از دیدگاه یک سیاح چینائی (چینی

اگر نگاه ژرف به خاک استوره کشور ما افغانستان کنیم؛ خواهیم یافت که نشانه هائی از هستی انسان و حکم رانان در هر گوشه و کنار مملکت کهن ما وجود داشته که هر شهری حکایات و افسانه های خودش را دارد.و شمالی هم یکی از این مناطق بوده که مورد توجه پادشاهان و امیران دوران مختلف تاریخ هزاره های قدیم میباشد

بخصوص توجه سلسله کوشانیان را از اوایل پنجاه 50 قبل از میلاد به خود محسور کرده بود. و کنشکا بزرگ پایتخت بهاری خود را در بین دریای خروشان پنجشیر، غوربند، سالنگ و غیره که از کوه های طویل هندوکش سرچشمه میگیرند؛ بگرام و ده سبز را سر سبز و شاداب میساخت انتخاب نموده بود

شمالی که در جنوب سلسله کوه های هندوکش موقعیت دارد با داشتن آب و هوای مختلف درهر فصل و انواع توت و شاه توت که شاید در اکثر نقاط جهان کم پیدا باشد معروف است. از اول فصل بهار تا اواخر فصل خزان شمالی سرسبز آسمانش پر از پرندگان وحشی و در شب های نیمه حلال پر از ستارگان درخشان به آسمان تاریک اش رنگ دیگری میبخشد. هر فصل اش رنگ و بوی به خصوص خودش را دارد.در هرلحظه و هر کس میتواند یک فصل را از فصل دیگری فرق کند

شمالی محل عبور پرندگان است و مهمان خانه چند ماه برای آواز خوانان که مسیر درازی را در پیش میگیرند بلند پروازان، لک لک ها، عقابان و کفتران آبی که میخواهند از نیمه قاره هند و از راه ابریشم به قفقاز و کشور های آسیای میانه که مسیر عبور شان از افغانستان و از بالای سپیدی دریای خروشان شمالی است شب ها منزل میکنند و خود شان را به شهر قفقازیان میرسانند

از همین لحاظ وجود انسان، وجود تمدن و آثار بجا مانده از روزگاران قدیم به ما حکایت ها دارد. اگر به بازار خُم زرگر که محل ساخت و ساز مجسمه های بودا، شمشیر و بیل و کلنگ و اگر به بازار مکاره استالف سر زنیم در زمان های باستان در آن دیار محل سفالگری ساخت کاسه های گلی و گلدان های رنگی که هنر و فرهنگ امروز مان از دوران های قدیم در آن بازار های ذکر شده به چشم میخورد. اگر چه با وجود جنگ های دورانی قسمت بزرک آن آثار از دست مان رفته و لی باز هم یک تعداد هنر و سفالگری های آن زمان در قلب شمالی میتپـــد و ما را به یاد نیاکان که ما فرزندان آن مردان بزرگ هستیم می اندازد

گر چه تاریخ دقیق از احوال گذشتگان در دست ما اندک است. چون متجاوزان از هر گوشه و کنار جهان هجوم آوردند و آثار و نوشته های دوران باستان را که بر خلاف عقاید شان بود به آتش کشیدند. چه هجوم اعراب، چنگیز خان، و یا تیمور و غیره ها. اما در قرن شش (6)میلادی شخصی چینائی (هیون تسنگ) که آواز حکومت کوشانیان در چین میشنودو او را صدای حکومت وا می دارد تا سفری به سرزمین کنشکا کند و آغاز سفر را از کاپیسا و ختم اش را به هند و دو باره احوال را به سرزمین قدیم چین ببرد

و او در کتاب سفر نامه خود میگوید. تازه درختان توت و بلوط از برگ های سبز پوشیده شده بود. هوا آنقدر عطر و بو داشت که حتا خودم آرزوی سفر را به جای دیگر نمیکردم. او میگوید، حکومت کاشانیان که کابل، پشاور، پنجاب و ...را احاطه میکرد مرا حیرت انگیز ساخت. سیستم حکومت وزیران دربار حاکمان با صلاحیت ولایات شمالی و جنوبی ...... حقوق به وزرا، لباس هائی از پوست حیوانات گرانقیمت و حریر بریدن لبیسبان و مردمان زنهار که در سیستم حکومت کار و فعالیت میکردند و مرد چینائی آنرا مینگارد

به همین شکل مردمان دیگری هم وجود داشتند که در قرن های اول میلادی از کاپیسا و شمالی بازدید به عمل آورده بودند. اما متاًسفانه ما در اختیار خود نداریم. طوریکه قبلا یاد آور شدم در هر گوشه و کنار کشور عزیز ما افغانستان آثار و تمدن وجود داشته و فعلا هم وجود اش را هر هموطن حس میکند. اما بعد از اشغال افغانستان به خصوص توسط اعراب که از کویر بی آب و از فرهنگ زنده به گور کردن بچه ها به سرزمین ما حمله کردند، تمام کتابخانه های مملکت را به آتش کشیدند و فقط اسم کافر را رویش گذاشتند که امروز ما فاقد اکثر داستان های دوران گذشتگان مان هستیم

به همین شکل اگر به قندهار، بلخ، هرات و... سرزنیم آنها هم از درد های دوام دار خالی نبودند. کتابخانه ها وجود داشت. مردم با فرهنگ و تمدن در هر گوشه اش زندگی میکردند به شکل همان دوران گذشته که بعد از تازیان و هجوم آنها به یک مخروبه تبدیل شد. امیدواریم روزی مردم افغانستان به خصوص جوانان همان اصالت اصلی خود را دریابند تا در تنگناهی که امروز غرق آن شده ایم نجات پیدا کنیم

کاش طبیعت همیشه پرزگل و ناز بود
برف به گلستان عشق بوی خزان میرسد

نویسنده: روشان داوی